İnsan hayatının belki de en unutulmaz anları vedalardan oluşur. Eksilmek, artmaktan daha etkilidir çünkü acı, bir duygu değildir bir sonuçtur. Belirli duyguların bir araya gelerek zihnimize uyguladığı bir baskıdır. Fiziksel bir darbe sonucu hissedilen acıdan daha güçlü olduğu zamanların olması bu yüzdendir. İşte vedalar bu acı kavramının en karmaşık ve zorlu olanını oluşturur. Ölüm en güçlü vedadır çünkü gidenin geri gelme ihtimalini kesinkes ortadan kaldırır. O küçücük tekrar görme ihtimalini Azrail’in yok ettiğini biliriz. Bu yüzdendir ki kalan için bu acının birazını dindirir. Gidenin kendi isteğiyle gitmediğini bilmek bize biraz da olsa güç verir. Bu noktada intihar edenler aklınıza gelebilir. Onların bu vedayı kendi isteğiyle seçmesi zaten birazcık da geride kalanların suçlu olduğuna inanmasındandır ancak konumuz bu değildir. Oğuz Atay ne yazmıştı: “Bir de vedalar albayım, vedalar. Ben vedaları sevmem albayım. Hiç gitmesin insanlar. Hele gelmemek üzere giderlerse, çok üz...
Kendini okul sıralarında, sertifika programlarında, kurslarda, dolu veya boş geçirilmiş üniversite hayatına boğmuş gençlerin iş bulma kurumunda sıraya geçtiği, iş bilmez, bol referanslı “kalifiyeli” çalışanların taşkınına uğramış memleketimde bahsi geçmez meritokrasinin. Yaz ortasında susuz kalmış meyve bahçesinin suya olan ihtiyacı kadar elzem aslında.
Peki, nedir bu meritokrasi denen meret. Meritokrasi, personel istihdamında liyakat sisteminin esas alınması anlamında kullanılan bir kavramdır. Kamu yönetimi açısından da “liyakata dayalı yönetim sistemi” ni ifade eder.
Liyakat, layık olma, yeterli olma anlamında bir kelimedir. Sistemsel olarak açıklayacak olursak bir makama yerleştirilecek kişi makamın yeterliliklerini karşılayanlardan seçilir. Kişi, yetkinliklerine göre mesleki geleceğinin tayinini yapar. Güzel memleketim bir kütüphane olsa liyakat kitabını üstlerde uzanılamayacak tozlu raflarda, rutubet içinde çürümeye bırakmışız dersek abartı olmaz.
Devletlerin farklı idare şekilleri vardır; cumhuriyet, monarşi, oligarşi… bir de bunların çatısı altında ve iç içe işleyen sistemler vardır. Bu sistemler idareyi besleyen, destekleyen, alt yapısını oluşturan yapılardır. İşte bunlardan birisi de “meritokrasi” dir.
Meritokratik bir sistemde hak eden hak ettiği yere gelir. Hak yemek günahtır diyen günahkârların çekindiği, mümkün mertebe uzak durduğu bir sistem anlayacağınız.
Bu sistemin prensiplerini de elin adamı şöyle sıralamış:
“1- Akraba kayırmacılığı yoktur.
2- Eş, dost kayırmacılığı yoktur.
3- Ayrımcılık yok.
4- Fırsat eşitliği esastır.
5- Ödül, liyakat ve ehliyete özeldir.”
Eğitimde, yönetimde, bürokraside, piyasada ve her türlü kurumda uygulanası gereken bu prensiplere derin bir iç çekip “ ah ne kadar güzel” demekten başka elden bir şey gelmiyor.
Elin adamına da ihtiyaç yok, geçmişe dönüp baktığımızda Osmanlı Devleti’nin eğitim ve bürokrasi sistemlerinde liyakate bağlı bir çizgide ilerleniyordu. Ders niteliğinde…
Çok uzatmanın anlamı yok, yaşıyoruz.
Geleceğin karanlığında, hoş kokulu çiçek bahçelerini geride bırakmış bir halde, şu kokuşmuş zamanı yaşıyoruz.
Hayallerimizin hak ettiği yere umutlarımızı yerleştirdik, yaşıyoruz.
Yorumlar
Yorum Gönder